Het Open IJnde: genomineerd voor de Amsterdamse Nieuwbouwprijs 2010
Het gebouw bestaat uit twintig appartementen met buitenruimten aan het water. De opgave van de prijsvraag, uitgeschreven door de gemeente Amsterdam, was het ontwerpen van een collectief woongebouw van drie lagen, met een lengte van tachtig meter. Het winnende voorstel was Het Open IJnde. In dit ontwerp liggen rondom de opening op de eerste verdieping alle gemeenschappelijke voorzieningen , zoals een tachtig meter lang terras ten behoeve van recreatie en exposities, een multifunctionele ruimte, een fitnessruimte, logeergelegenheid en de garage. Ook dit pand beschikt over een collectieve tuin gelegen aan het water. Er is een duurzaam klimaatbeheersingssysteem aangelegd waarbij gebruik gemaakt wordt van in de bodem opgslagen warmte en koude met als grote voordelen minder CO2 uitstoot, lagere energiekosten en vloerverkoeling in de zomer.
Het Parool over Het Open IJnde:
Op het zuidelijkste punt van Steigereiland in IJburg staat een langgerekt woongebouw dat als voorbeeld kan dienen voor het bouwen in de toekomst. Het project is namelijk het resultaat van ‘collectief particulier opdrachtgeverschap’, onthoud die term. Gebruikelijk is dat een ontwikkelaar woningen kant-en-klaar te koop aanbiedt. Maar bij collectief particulier opdrachtgeverschap komt eerst een groep kopers bij elkaar, die samen het huis (laten) ontwerpen en die vervolgens zelf laten bouwen.
“Ik was nog maar net begonnen als architect, toen we hoorden van een prijsvraag voor deze kave,” vertelt Daniël Peters (37). Samen bmet zijn compagnon van Mopet Architectenen vriendenvan NATArchitecten stuurden zij een idee in voor een gebou wmet twintig woningen en collectieve voorzieningen. “Dit is natuurlijk een mooie opdracht, omdat het een kans biedt met vrienden in één blok te wonen, én omdat we toch al een nieuw huis zochten.”
De architecten wilden er alle vier zelf gaan wonen, en in de vriendenkring waren de zestien andere opdrachtgevers zo gevonden. Joep Zijp (52) bijvoorbeeld, die dertig jaar in De Pijp woonde (‘klein, zonder tuin, zonder balkon’) sloot zich graag aan. “Ik heb vroeger in een kraakpand en in een woongroep gezeten, dus ik kende de dynamiek van samen dingen oplossen. Maar het was vooral een waanzinnige mogelijkheid om in Amsterdam een betaalbaar eigen huis te bemachtigen, en nog wel op zo’n mooie plek.”
De woningen (beneden in één laag, boven maisonnettes) zijn allemaal rond de 105 vierkantemeter en kostten casco, zonder erfpacht en zonder garageplek, 217.000 euro. Wie erfpacht afkocht en zijn auto in de garage kwijt wilde, kwam rond de 280.000 eurouit. En daarvoor hebben de bewoners ook nog grote gemeenschappelijke ruimtes beneden en op de eerste verdieping. Een 8,7 gaven zij hun pand, en de vijf juryleden doen daar niets aan af. “Mooie woningen met een heel goede prijs-kwaliteitverhouding,” oordeelt Willemijn van Kempen. “Een leuk initiatief,” vult Joyce du Pont aan.
Zelf opdrachtgever zijn, ook al is het in groepsverband, heeft ook nadelen erkent Zijp: “Alle tegenslagen waar je normaal als koper niets van merkt, krijg je nu zelf voor de kiezen. Het heeft allemaal een jaar langer geduurd.” “We moesten veel ontdekken,” vertelt ook architect Peters. “Daarom hadden we de aannemer er al heel vroeg bij betrokken. Waar de bewoners vooral hun emoties laten spreken, kijkt die heel rationeel.”
Dat heeft hij geweten, verzucht Han Troost (49), directeur van Bontenbal Bouw. “Het vergde veel vergaderen om uiteindelijk een gebouw te krijgen dat aan alle eisen voldoet. Het is ogenschijnlijk eenvoudig, maar de buitenkant is echt een technisch hoogstandje. De vrijdragende balkons met glazen balustrade waren helemaal een uitdaging. Ze zijn ook nog steeds niet af.” Toch is hij blij dat hij dit gecompliceerde bouwwerk heeft neergezet. “We hebben er heel veel van geleerd. Ik denk dat collectief particulier opdrachtgeverschap echt de toekomst heeft.”
